A. Struzik: 20 lat pracy dla wspólnoty mazowieckiej [wywiad MWS]

Specjalnie dla Gazety Samorządność wywiad z Adamem Struzikiem, obchodzącym 20-lecie pełnienia funkcji marszałka woj. mazowieckiego.

Tytuł: 20 lat pracy dla wspólnoty mazowieckiej!

MWS: Od 10 grudnia 2001 r. pełni Pan funkcję marszałka woj. mazowieckiego. To aż 20 lat! Czy przez te wszystkie lata bardziej zmienił się Pan marszałek czy woj. mazowieckie?

Adam Struzik: Ciekawe pytanie. Bez wątpienia przez te wszystkie lata woj. mazowieckie zmieniło się w znaczący sposób. Początki woj. mazowieckiego były niezwykle trudne z uwagi na niewielki budżet, a potrzeby przemian były olbrzymie. Przypomnę tylko, że początkowo planowano powstanie 12 województw w Polsce, następnie zmieniła się koncepcja i finalnie utworzono ich 16. Podam przykład, że pierwsze możliwości inwestycyjne w woj. mazowieckim dot. dróg to nawet mniej niż 20 mln zł, co dzisiaj przy kilkuset milionach złotych wydawanych na ten cel może obrazować charakter zmiany. Województwom od początku dano spore obszary kompetencyjne m.in. w ochronie zdrowia (przekazano wiele szpitali, stan i zaplecze pozostawiało wiele do życzenia), a także drogi wojewódzkie, które w większości były w fatalnym stanie. Warto odpowiedzieć na pytanie w jakim celu  powołano województwa? Przed wszystkim aby sprostać wyzwaniu jakim było członkostwo RP w UE. Zgodnie z zasadami rozwoju w UE poziom regionalny był kluczowy i niezbędny. Województwa jako struktura pośrednia. Od reformy w 1999 r. mamy trzy kategorie samorządu, specjalnie nie używam nigdy słowa ,,szczebli", bowiem nie ma zależności między nimi. Samorząd i samorządność to jedna z najbardziej udanych reform w Polsce, choć co do finansów samorządu pozostaje jeszcze wiele do zrobienia. Zmieniła się mentalność ludzi. Ludzie zaczęli brać odpowiedzialność za los wspólnot lokalnych, na początku w gminach, a także sukcesywnie w powiatach i w województwach. Woj. mazowieckie przebyło ogromną drogę cywilizacyjną, czas prawdziwych przemian – sukcesu. Najdłuższy czas spokoju, pokoju i rozwoju, aby odbudować Polskę i zmienić ją. Samorządy i obywatele z tego skorzystali. Czy ja się zmieniłem? Tak, dojrzałem. Od wielu lat jestem samorządowcem. Istotnym z punktu widzenia zawodowego było dla mnie członkostwo Polski w UE i znalezienie się w Europejskim Komitecie Regionów,  w którym jestem do dzisiaj, a to jest przedstawicielstwo władz lokalnych i regionalnych z całej Europy, około 350 osób. Jest to struktura, która ma spore znaczenie, jako ciało pomocnicze dla Parlamentu Europejskiego i Komisji Europejskiej. Wymiana poglądów, dobrych praktyk i doświadczeń z samorządowcami z różnych państw wywarło na mnie spory wpływ i pozwoliło mi lepiej zarządzać woj. mazowieckim.

MWS: W październikowym wydaniu Gazety Samorządność prezydent Gliwic Adam Neumann przyznał, że zarządzając miastem trzeba podejmować trudne decyzje. Zatem zarządzając największym województwem w Polsce jakie trzeba podejmować decyzje?

Adam Struzik: Wprost nie można tego porównać, bowiem każda kategoria samorządu ma swoje ustawowe zadania i każdy włodarz: wójt, burmistrz, prezydent, starosta, marszałek ma nieco inny zakres obowiązków. Jako marszałek mam na pewno większy budżet niż włodarz miasta do wydatkowania, w mojej gestii jest około 160 instytucji, zarządzanie środkami unijnymi, zarządzanie kolejami mazowieckimi (60 mln pasażerów rocznie). Województwo to skomplikowany i złożony organizm. Są to również sprawy personalne, które trzeba rozstrzygać. Żeby zobrazować skalę działalności, to biorąc pod uwagę liczbę ludności i terytorium to województwo mazowieckie jest porównywalne do Danii. Na pewno Pan prezydent miasta Gliwice ma co robić i z pewnością podejmuje trudne decyzje, ale marszałek każdego województwa ma bardzo dużo pracy i sporo wyzwań. Ja pracuję przeciętnie około 10 godzin dziennie, nawet w weekendy. Ludzie oczekują obecności marszałka w różnych miejscach, a ja przez te wszystkie lata staram się być blisko mieszkańców Mazowsza. Pełnienie funkcji marszałka województwa mazowieckiego przez 20 lat to dla mnie wielka duma, ale również potężna odpowiedzialność za podejmowane decyzje.

MWS: Zatem jak zmienili się mieszkańcy woj. mazowieckiego przez ten czas?

Adam Struzik: Scalenie tak dużego organizmu jakim obecnie jest woj. mazowieckiego, składającego się wcześniej z kilku mniejszych województw, to było spore wyzwanie, ale moim zdaniem nastąpiło powstanie tożsamości mazowieckiej, choć oczywiście nie wszyscy się z tym identyfikują. Ponadto w woj. mazowieckim jest wytwarzane około 24% całego polskiego PKB. Jesteśmy takim regionem, w którym mieszka ponad 5 mln ludzi (najwięcej ze wszystkich województw). W woj. mazowieckim przez ostatnie lata obserwuję wzrost przedsiębiorczości i samodzielności u mieszkańców. Zauważalne też są zmiany i unowocześnienie w obszarze rolnictwa. Również poziom wykształcenia ludzi zamieszkujących woj. mazowieckie znacznie wzrósł, posiadamy wiele szkół wyższych, dużą liczbę studentów, a także wiele firm zagranicznych i pracowników z zagranicy. Nie zapominajmy o rewolucji cyfrowej i dostępie ludzi do nowoczesnej technologii z której potrafią korzystać. Zmieniła się mentalność ludzi, którzy czują się bardziej współodpowiedzialni za rozwój swoich lokalnych wspólnot i chcą o nich współdecydować. W woj. mazowieckim w ostatnich wyborach prezydenckich, parlamentarnych, samorządowych i europejskich była najwyższa frekwencja wyborcza w Polsce.

MWS: Które z większych inwestycji na terenie woj. mazowieckiego na przestrzeni ostatnich lat wspomina Pan najbardziej?

Adam Struzik: Nie sposób wymienić wszystkich inwestycji. To było tysiące inwestycji, wiele z nich usprawniało i poprawiało jakość życia mieszkańców. Na przykład wymiana taboru kolejowego i zakup ponad 150 sztuk nowego taboru w Kolejach Mazowieckich to zupełna zmiana jakości i postrzegania transportu publicznego. Oddanie do użytku portu regionalnego (Warszawa-Modlin), który obsłużył wiele milionów pasażerów. Zbudowanie mostu przez Bug, ale także zmodernizowanie wielu obiektów kulturalnych, czy zdrowotnych, którymi możemy się chwalić na arenie europejskiej.

MWS: Jak wygląda współpraca międzynarodowa woj. mazowieckiego?

Adam Struzik: Przełom nastąpił po wejściu Polski do UE. Współpracujemy z kilkom regionami w samej UE, ale również poza. W ostatnim czasie w związku z Covid-19 współpraca międzynarodowa została ograniczona.

MWS: Czy woj. mazowieckie jako największe w Polsce pomaga lub wspiera inne regiony?

Adam Struzik: Staramy się układać relacje z innymi na zasadach partnerskich.

MWS: Wiosną 2021 r. Mazowiecka Wspólnota Samorządowa przeprowadziła wielką kampanię informacyjną NIE dla podziału Mazowsza. Środowisko Pana Marszałka również było przeciwne podziałowi Mazowsza.

Adam Struzik: Nie ma żadnych przesłanek żeby woj. mazowieckie zostało podzielone. Wiele zostało już na ten temat powiedziane i napisane. Pomysły z wydzieleniem dwóch województw są warunkowane tylko pobudkami politycznymi, pozbawionymi argumentów merytorycznych ze szkodą dla mieszkańców. To co należało zrobić przy podziale środków unijnych zostało już wykonane, czyli wprowadzenie podziału statystycznego, dzięki czemu uratowaliśmy spore pieniądze dla mieszkańców Mazowsza i jedność administracyjną województwa. Teraz musimy zadbać o równomierny rozwój całego województwa.

MWS: W ostatnim czasie 19 samorządów z północnego Mazowsza  podpisało umowę partnerstwa dla projektu kolejowego Zegrze-Przasnysz. Liderem projektu została gmina Serock - burmistrz A. Borkowski. Jakie znaczenie może mieć ta inwestycja dla mieszkańców tego regionu?

Adam Struzik: Na uwagę zasługuje fakt, że rząd zaproponował wsparcie inicjatyw lokalnych, takich jak przywrócenie zawieszonych lokalnych linii kolejowych lub utworzenie nowych połączeń. To szansa na niskoemisyjny transport z obszarów, w których do tej pory kolei nie było. To także element aktywizujący te tereny. Połączenie kolejowe z Warszawy do Przasnysza to szansa dla mieszkańców tych terenów codziennie dojeżdżających do szkoły i pracy, ale też nowe możliwości dla inwestorów. Takie inicjatywny samorząd województwa chętnie wspiera, dlatego przystąpiliśmy do partnerstwa. Powstało wstępne studium planistyczno-prognostyczne. Jesteśmy na etapie postępowania konkursowego. Czekamy na decyzję PKP PLK, która powinna zapaść w najbliższym czasie.

MWS: Czego życzy Pan wszystkim sympatykom Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej na 2022 rok?

Adam Struzik: Wszystkim sympatykom MWS i czytelnikom Gazety Samorządność życzę, aby przede wszystkim był to zdrowszy rok, żebyśmy poradzili sobie z pandemią, ponieważ wpływa ona na wszystkie dziedziny naszego życia. Życzę nam wszystkim, aby był to rok wykorzystanych szans w wydatkowaniu środków unijnych z nowej perspektywy. Niech to będzie rok postępu gospodarczego, dalszego równomiernego rozwoju Mazowsza i wszystkich mazowieckich gmin i powiatów.

MWS: Dziękujemy za rozmowę i życzymy wiele wytrwałości i dobrych decyzji w 2022 roku.