Samorząd to kręgosłup obrony cywilnej - Tomasz Siemoniak gościem MWS

Tomasz Siemoniak teraz pełni funkcję koordynatora służb specjalnych ale w trakcie spotkania w siedzibie Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej omawiał swój flagowy projekt z czasów, kiedy był ministrem spraw wewnętrznych i administracji: ustawę o obronie cywilnej. Wcześniej Polska jej nie miała, bo gdy rządziło Prawo i Sprawiedliwość stara regulacja wygasła a nowej partia Jarosława Kaczyńskiego nie zdążyła uchwalić. Kolejna, uchwalona już za rządów Koalicji 15 Października obowiązuje od Nowego Roku.

- Ta ustawa dotyczy wszystkich obywateli, nie jednej grupy - wskazywał prowadzący spotkanie Klubu Gospodarczego w biurze przy Koszykowej wiceprezes Mariusz Ambroziak. Zaznaczył, że MWS zachęca mieszkańców, by czuli się podmiotem w tej kwestii. Gość  z rządu wskazał z kolei, że w myśl filozofii jaka przyświecała nowej ustawie - samorząd terytorialny stanowi kręgosłup systemu obrony cywilnej w Polsce. Odpowiada za udźwignięcie tego ogromnego zadania. Podobnie istotną dla OC rolę odgrywa jeszcze tylko straż pożarna: zawodowa i ochotnicza. - Wszyscy jesteśmy odpowiedzialni za obronę Ojczyzny - przypomniał zarazem główną zasadę Siemoniak.

Minister podkreślił, że to wójtowie, burmistrzowie i marszałkowie znakomicie sprawdzili się w swoich rolach w trakcie pandemii oraz pomocy humanitarnej dla Ukrainy a samorząd przy okazji obu tych prób pokazał jak wiele potrafi i że pozostaje mocno osadzony wśród ludzi. 

Jednak schronami czy syrenami, jak ujmuje to Siemoniak, przez lata nikt się nie zajmował, w przekonaniu, że wojna nam nie grozi. Niektórym obrona cywilna kojarzyła się nawet z PRL i ówczesnymi jej drużynami w zakładach pracy. Radykalnie zmieni≥ sytuację początek pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 r. 

W tym roku 5 miliardów złotych ze środków budżetowych na obronę narodową przekierowano na obronę cywilną, jak powiadomił uczestników spotkania Siemoniak. Pieniądze zwykle przeznaczane dla straży pożarnej i samorządów nie okazałyby się wystarczające przy dotychczasowej skali zaniechań. 

Trwa inwentaryzacja schronów, określanie parametrów, co jest budową ochronną a co wymogów tej nazwy nie wypełnia. Nowe budynki powinny spełniać, jak wskazał minister mieć garaże podziemne z wodą i wentylacją a tym samym spełniać stawiane budowlom ochronnym warunki. W dyskusji pojawiło się pytanie, kto zrekompensuje deweloperom dodatkowe koszty: odpowiedzią wydaje się wskazanie, że wzrośnie popyt na takie mieszkania jako bezpieczne.

Najwięcej uwagi w dyskusji pochłonęły przykłady z Ukrainy. Przebywający tam przez dłuższy czas Marian Przeździecki opowiadał, że gdy w Kijowie ogłaszano alarm, a mieszkał w 26-piętrowym wieżowcu z dwunastoma lokalami na każdej kondygnacji - początkowo zjeżdżał na dół. Nie do schronu nawet, tylko hallu przy windach. Ale gdy za każdym razem zastawał tam tylko kilka babć - przestał reagować na alarmy. Ukraińcy przyzwyczaili się do zagrożenia po 3,5 roku wojny.    

Nieco inaczej postrzega problem już w polskim kontekście ekspert Defence Standard Jerzy Karwelis: - Ważne, żeby mieć wybór, czy chce się zejść do schronu. A nie... chcieć zejść i nie mieć dokąd.      

Za sprawą doświadczeń Ukrainy, którą od początku wspierają samorządowcy z MWS, wiele dowiedzieliśmy się o zagrożeniach, związanych ze współczesną wojną. Jej narzędziem, gdy agresor atakuje osiedla mieszkaniowe, stają się zwykle tanie drony. Natomiast kosztujące miliony rakiety takie jak Iskandery napastnik rezerwuje dla uderzeń w strategiczne cele wojskowe lub węzłowe punkty infrastruktury krytycznej. Ukraińcy ostrzegają się przed niebezpieczeństwem głównie przez aplikacje sieciowe.

- Na łączność warto wydać każde pieniądze, bo bez niej nic nie będzie funkcjonować - podkreślił minister Tomasz Siemoniak. Wspominał własne zaniepokojenie w trakcie niedawnej powodzi, gdy urwała się komunikacja z gminą Wleń na Dolnym Śląsku. Na szczęście przez krótki czas, kiedy ona była odcięta, nie zaszło tam nic złego.  

Tomasz Siemoniak zapowiedział, że niebawem do skrzynek pocztowych wszystkich obywateli trafi podręcznik przygotowany przez ministerstwa obrony oraz spraw wewnętrznych dotyczący zachowania w sytuacjach kryzysowych.