R. Gajda: Tadeusz Buk – spalski generał

Tadeusz Buk – spalski generał

Służąc w 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej zakochał się w ziemi tomaszowskiej, dlatego zamieszkał wraz z rodziną w Spale nad Pilicą.Szybko stał się jednym z najbardziej znanych jej mieszkańców, a jego nazwisko w kontekście tej miejscowości wymienia się zaraz po prezydencie Ignacym Mościckim. Generał Tadeusz Buk, bo o nim mowa, zginął 10 kwietnia 2010 r. w katastrofie smoleńskiej.Jego doczesne szczątki spoczęły na spalskim cmentarzu, wśród lasów tworzących jeden z najbardziej urokliwych zakątków województwa łódzkiego.

Tadeusz Buk urodził się w Mójczy na Kielecczyźnie. Po maturze, którą zdał w VI Liceum Ogólnokształcącym w Kielcach, rozpoczął realizację swojej pasji, jaką była wojskowość. W 1980 r. rozpoczął naukę w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Pancernych w Poznaniu. Po jej ukończeniu trafił na siedem lat do Żagania, obejmując dowództwo plutonu w 29. Pułku Czołgów Średnich 11. Dywizji Pancernej.W 1991 r. został słuchaczem Akademii Obrony Narodowej w Rembertowie, studiując na wydziale wojsk lądowych. W 1993 r. na siedem lat zamienił wojska pancerne na powietrzno-desantowe, służąc kolejno w 18. Batalionie Desantowo-Szturmowym oraz 6. Brygadzie Desantowo-Szturmowej, aż wreszcie we wspomnianej wcześniej 25. Brygadzie Kawalerii Powietrznej w Tomaszowie Mazowieckim, gdzie doszedł do stanowiska zastępcy dowódcy.W 1998 r., już jako dowódca batalionu czołgów, w przededniu przystąpienia Polski do Sojuszu Północnoatlantyckiego, rozpoczął studia na wojskowej uczelni w Leavenworth w USA, kontynuując później szkolenie w Joint Forces Staff College oraz National Defence University w Norfolk w stanie Wirginia. 12 marca 1999 r. w auli Biblioteki Harry’ego Trumana w Independence w stanie Missouri właśnie Tadeuszowi Bukowi, ówczesnemu majorowi, przypadł zaszczyt podniesienia na maszt polskiej flagi narodowej podczas uroczystości wejścia naszego kraju do struktur NATO. Nabyta wiedza i doświadczenie szybko zaczęła procentować. W 2002 r., tuż po zakończeniu studiów operacyjno-strategicznych w Akademii Obrony Narodowej, Tadeusz Buk objął dowództwo nad 34. Brygadą Kawalerii Pancernej w Żaganiu, a dwa lata później został mianowany do stopnia generała brygady.

Dalsza kariera wojskowa ściśle związana była ze strukturami natowskimi, w tym z udziałem w międzynarodowych misjach wojskowych. W latach 2004–2005 został zastępcą  dowódcy VI zmiany  Polskiego Kontyngentu Wojskowego i Wielonarodowej Dywizji Centrum-Południe w Iraku. Po powrocie z Bliskiego Wschodu objął stanowisko zastępcy dyrektora Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO w Bydgoszczy, a następnie w latach 2006–2007 był zastępcą dowódcy Połączonego Dowództwa ds. Budowania Afgańskiego Systemu Bezpieczeństwa. W połowie czerwca 2007 r. powierzono mu dowodzenie 1. Warszawską Dywizją Zmechanizowaną im. Tadeusza Kościuszki, ale już nieco ponad miesiąc później znowu wyruszył na misję do Iraku. Tym razem objął dowództwo nad IX zmianą PKW i Wielonarodową Dywizją Centrum-Południe. 

We wrześniu 2009 r. zwierzchnik Sił Zbrojnych, prezydent RP Lech Kaczyński podjął decyzję o wyznaczeniu będącego już generałem dywizji Tadeusza Buka na stanowisko Dowódcy Wojsk Lądowych, zastępując na tej funkcji  gen. Waldemara Skrzypczaka.Informację tę przekazał ówczesny szef Biura Bezpieczeństwa Narodowego Aleksander Szczygło (obaj na zdjęciu). Ceremonia uroczystego przekazania obowiązków Dowódcy Wojsk Lądowych odbyła się w Pałacu Prezydenckim 15 września 2009 r. Prezydent ustalił kadencję nowego dowódcy sił lądowych na trzy lata, ale generałowi Bukowi nie dane było wypełnić swej misji do końca. Zginął, podobnie jak Lech Kaczyński i Aleksander Szczygło, w katastrofie rządowego tupolewa pod Smoleńskiem 10 kwietnia 2010 r. Pozostawił żonę i trójkę dzieci. Pośmiertnie awansowany do stopnia generała broni i uhonorowany Krzyżem Komandorski Orderu Odrodzenia Polski spoczął na cmentarzu w Spale. Miejscowości tej, rozsławionej w okresie międzywojennym przez prezydenta RP Ignacego Mościckiego (m.in. dzięki zorganizowanym tu w 1927 r. dożynkom prezydenckim),za życia generał Buk poświęcał się jako społecznik. Propagował różne formy aktywnego wypoczynku, w tym jazdę konną, a także promował walory przyrodniczo-krajobrazowe terenów nadpilicznych, gdzie w 1995 r. utworzony został Spalski Park Krajobrazowy. Działał również na rzecz integracji lokalnego środowiska i kultywowania historycznych tradycji Spały. W 2009 r. za swoją działalność społeczną został uhonorowany tytułem Honorowego Ambasadora Spały. Po śmierci imieniem gen. Tadeusza Buka nazwano spalski most nad Pilicą, przy którym wmurowano pamiątkową tablicę. O generale nie zapomniano również w rodzinnej Mójczy, gdzie jego imię nadano tamtejszej szkole podstawowej.

Radosław Gajda, woj. łódzkie

Foto: www.prezydent.pl/Radosław Gajda