Przejma: lokalne bezpieczeństwo w praktyce. Spotkanie z Jerzym Karwelisem pokazało, ile możemy zrobić już dziś

29 listopada w Przejmie (Gmina Iłów) odbyło się spotkanie, które – choć kameralne – miało bardzo konkretny ciężar merytoryczny. Gościem Mazowieckiej Wspólnoty Samorządowej oraz Stowarzyszenia na rzecz Rozwoju Ziemi Iłowskiej był Jerzy Karwelis, publicysta i ekspert związany z Defence Standard, znany z pragmatycznego podejścia do kwestii obronności i bezpieczeństwa cywilnego.

Tym razem również nie zawiódł. Karwelis zaprezentował uczestnikom praktyczną, możliwą do wdrożenia koncepcję budowania lokalnego systemu bezpieczeństwa — rozumianego nie jako abstrakcyjna procedura, lecz sieć współpracy i realnych narzędzi dostępnych mieszkańcom.

PPM – Punkt Pomocy Mieszkańcom: narzędzie na czas kryzysu

Jednym z kluczowych elementów przedstawionej koncepcji był PPM, czyli Punkt Pomocy Mieszkańcom. To rozwiązanie, które – jak podkreślał Karwelis – może stać się fundamentem lokalnej odporności na sytuacje kryzysowe: od awarii sieci energetycznych, przez klęski żywiołowe, po zagrożenia o charakterze hybrydowym.

PPM ma łączyć kompetencje samorządów, lokalnych organizacji pozarządowych oraz liderów społecznych. Nacisk położono zwłaszcza na „strukturę oddolną” — ludzi i instytucje, które w pierwszej kolejności reagują, zanim do akcji wkroczą służby państwowe.

Praktyka zamiast teorii

Dyskusja szybko przeszła z poziomu ogólnych idei do refleksji nad konkretnymi rozwiązaniami. Uczestnicy analizowali:

• doświadczenia z wojny w Ukrainie, które pokazały, jak kluczowe jest przygotowanie lokalnych społeczności do działania w pierwszych godzinach i dniach kryzysu;
• budżety i wydatki na obronę cywilną — zarówno te racjonalne, jak i przykłady finansowych pomyłek, które zamiast zwiększać bezpieczeństwo, generują tylko koszty;
• dobre praktyki możliwe do wdrożenia natychmiast, nawet przy ograniczonych środkach;
• kontrowersyjne przypadki „dual use”, czyli łączenia funkcji cywilnych i obronnych, które czasem mają sens, a czasem okazują się rozwiązaniem całkowicie chybionym.

W trakcie rozmowy wyraźnie wybrzmiała potrzeba realistycznego podejścia do lokalnego bezpieczeństwa — bez tworzenia pozornych inicjatyw, za to ze wzmacnianiem praktycznych kompetencji i infrastruktury.

Samorządowcy i społecznicy razem

Spotkanie przyciągnęło doświadczonych samorządowców, przedstawicieli organizacji społecznych oraz osoby aktywne lokalnie w powiatach sochaczewskim i płockim. Atmosfera sprzyjała swobodnej wymianie doświadczeń – wielu uczestników dzieliło się przykładami z własnych gmin i miejscowości, pokazując, jak bardzo różni się poziom przygotowania do sytuacji kryzysowych w różnych częściach regionu.

Choć dyskusja była momentami ostra, panowało przekonanie, że tylko szczera rozmowa pozwoli wypracować rzeczywiście skuteczne mechanizmy działania.

Wspólna sprawa

Organizatorzy – Mazowiecka Wspólnota Samorządowa oraz Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Ziemi Iłowskiej – podkreślili, że inicjatywy takie jak ta będą kontynuowane. Rosnące zainteresowanie tematem bezpieczeństwa lokalnego oraz zaangażowanie uczestników potwierdzają, że jest to jedno z najważniejszych wyzwań stojących przed współczesnymi wspólnotami lokalnymi.

Na koniec padło najważniejsze pytanie: co możemy zrobić tu i teraz, aby nasza okolica była lepiej przygotowana na kryzysy? Odpowiedź — jak pokazało spotkanie — zaczyna się od rozmowy, współpracy i konsekwentnych, realnych działań.

Organizatorzy dziękują wszystkim obecnym za aktywność i merytoryczny wkład w dyskusję.