220 lat temu podzielono Mazowsze i Polskę
220 lat temu w styczniu 1795 r. Mazowsze dzielone było miedzy Prusy i Austrię. III rozbiór Polski stawał się faktem, gdy 3 stycznia 1795 roku Rosja, Prusy i Austria podpisały traktat sankcjonujący trzeci rozbiór Polski, po upadku Insurekcji Kościuszkowskiej. Cztery dni później - 7 stycznia 1795 r. około godziny 10-tej król Polski Stanisław August Poniatowski opuszcza Warszawę, która przypadła w traktatach rozbiorowych prusakom.
Króla Poniatowskiego na ulicach stolicy żegnały go tłumy rodaków, a sam odjazd przybrał formę pro-królewskiej demonstracji - demonstracji polskości jaką po utracie terytorium uosabiał król... Zamek Królewski pustoszał. Już w grudniu wywieziono z niego do Petersburga, archiwum Metryki Koronnej i Litewskiej wraz z personelem. Stanisław August, zabierał teraz ze sobą pozostałe jeszcze w Zamku co cenniejsze zbiory. Jako ostatni relikt państwowości polskiej pozostało jeszcze Archiwum Grodzkie i Ziemskie, a wraz z nim garstka służby pałacowej, doglądającej majątku prywatnego nieobecnego króla i sędziwy już Marcello Bacciarelli w malarni zamkowej.
Długim szeregiem ciągnęły powozy dworskie po zmarzniętej ziemi warszawskich ulic. Wraz z królem wyjeżdżała świta, dworzanie i rodzina królewska. Król był rozrzewniony. Łzy nie pozwalały mu mówić... Z królem w karecie siedział generał adiutant króla Augustyn Gorzeński, szambelan, sekretarz i doradca króla Duhamel Giuseppe, oraz doktor przyboczny Jan Baptysta Boeckler. Łącznie z Warszawy do Grodna z Królem Polski wyjechało ponad 150 osób w powozach zaprzęgniętych w bliski 200 koni.
Jazda była powolna i uciążliwa. Orszak posuwał się powoli w kierunku na Węgrów, Brańsk i Bielsk. Tu się rozpoczynała granica rosyjska jaką ustanowiono po III rozbiorze Rzczpospolitej. Dale posuwano się na Woiszki, Białystok, Kuźnicze, Sokółki i Buksztal. Wieczorem pierwszego dnia podróży Król wraz ze świtą dotarł do Węgrowa.Na drugi dzień o 8-mej przybył do Brańska, a 9-go stycznia, późno w nocy dotarł do Białegostoku, gdzie odpoczywał cały kolejny dzień 10 stycznia 1795 r.
Z uwagi na wielkie zaspy śnieżne - jak wspominają kronikarze - na przebycie 8 mil potrzeba było 13 godzin. Dlatego też w Białymstoku myślano o postawieniu powozów na sanie. Z uwagi jednak, iż wymagało to większej ilości czasu zaniechano tego i podzielono cały orszak na dwie grupy.
11 stycznia ruszono w dalszą drogę i na noc stanięto w Sokółkach, skąd w kilka godzin miano stanąć w Grodnie - ulubionej siedzibie wielu królów Polski Jagiełły, Kazimierza IV Jagiellończyka (który umarł w nim 7 czerwca 1492 r.), Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta oraz Stefana Batorego, który zbudował w Grodnie zamek.
Tak umierała I Rzeczpospolita, a wraz z nią stołeczność Warszawy i jedność terytorialna Mazowsza rozszarpanego pomiędzy Prusy i Austrię. 25 listopada 1795 w 31 rocznicę swojej koronacji. Stanisław August Poniatowski abdykował. Dwa lata później - 26 stycznia 1797 r. w Petersburgu przedstawiciele Austrii, Prus i Rosji podpisali konwencję o ostatecznym zatwierdzeniu podziału Polski. Król Stanisław August Poniatowski zmarł na wygnaniu w Pałacu Marmurowym w Petersburgu 12 lutego 1798 r.i tam też został pochowany w krypcie kościoła katolickiego p.w. Św. Katarzyny. Po 140. latach prochy króla sprowadzono w latach II Rzeczpospolitej - 14 lipca 1938 r. - do rodzinnego Wołczyna, skąd 15 grudnia 1988 r. przetransportowano je do Warszawy i dwadzieścia lat temu - 14 lutego 1995 r. złożono w krypcie Archikatedry Św. Jana.
Króla Poniatowskiego na ulicach stolicy żegnały go tłumy rodaków, a sam odjazd przybrał formę pro-królewskiej demonstracji - demonstracji polskości jaką po utracie terytorium uosabiał król... Zamek Królewski pustoszał. Już w grudniu wywieziono z niego do Petersburga, archiwum Metryki Koronnej i Litewskiej wraz z personelem. Stanisław August, zabierał teraz ze sobą pozostałe jeszcze w Zamku co cenniejsze zbiory. Jako ostatni relikt państwowości polskiej pozostało jeszcze Archiwum Grodzkie i Ziemskie, a wraz z nim garstka służby pałacowej, doglądającej majątku prywatnego nieobecnego króla i sędziwy już Marcello Bacciarelli w malarni zamkowej.
Długim szeregiem ciągnęły powozy dworskie po zmarzniętej ziemi warszawskich ulic. Wraz z królem wyjeżdżała świta, dworzanie i rodzina królewska. Król był rozrzewniony. Łzy nie pozwalały mu mówić... Z królem w karecie siedział generał adiutant króla Augustyn Gorzeński, szambelan, sekretarz i doradca króla Duhamel Giuseppe, oraz doktor przyboczny Jan Baptysta Boeckler. Łącznie z Warszawy do Grodna z Królem Polski wyjechało ponad 150 osób w powozach zaprzęgniętych w bliski 200 koni.
Jazda była powolna i uciążliwa. Orszak posuwał się powoli w kierunku na Węgrów, Brańsk i Bielsk. Tu się rozpoczynała granica rosyjska jaką ustanowiono po III rozbiorze Rzczpospolitej. Dale posuwano się na Woiszki, Białystok, Kuźnicze, Sokółki i Buksztal. Wieczorem pierwszego dnia podróży Król wraz ze świtą dotarł do Węgrowa.Na drugi dzień o 8-mej przybył do Brańska, a 9-go stycznia, późno w nocy dotarł do Białegostoku, gdzie odpoczywał cały kolejny dzień 10 stycznia 1795 r.
Z uwagi na wielkie zaspy śnieżne - jak wspominają kronikarze - na przebycie 8 mil potrzeba było 13 godzin. Dlatego też w Białymstoku myślano o postawieniu powozów na sanie. Z uwagi jednak, iż wymagało to większej ilości czasu zaniechano tego i podzielono cały orszak na dwie grupy.
11 stycznia ruszono w dalszą drogę i na noc stanięto w Sokółkach, skąd w kilka godzin miano stanąć w Grodnie - ulubionej siedzibie wielu królów Polski Jagiełły, Kazimierza IV Jagiellończyka (który umarł w nim 7 czerwca 1492 r.), Zygmunta Starego, Zygmunta Augusta oraz Stefana Batorego, który zbudował w Grodnie zamek.
Tak umierała I Rzeczpospolita, a wraz z nią stołeczność Warszawy i jedność terytorialna Mazowsza rozszarpanego pomiędzy Prusy i Austrię. 25 listopada 1795 w 31 rocznicę swojej koronacji. Stanisław August Poniatowski abdykował. Dwa lata później - 26 stycznia 1797 r. w Petersburgu przedstawiciele Austrii, Prus i Rosji podpisali konwencję o ostatecznym zatwierdzeniu podziału Polski. Król Stanisław August Poniatowski zmarł na wygnaniu w Pałacu Marmurowym w Petersburgu 12 lutego 1798 r.i tam też został pochowany w krypcie kościoła katolickiego p.w. Św. Katarzyny. Po 140. latach prochy króla sprowadzono w latach II Rzeczpospolitej - 14 lipca 1938 r. - do rodzinnego Wołczyna, skąd 15 grudnia 1988 r. przetransportowano je do Warszawy i dwadzieścia lat temu - 14 lutego 1995 r. złożono w krypcie Archikatedry Św. Jana.
Reklama
Komentarze opinie
Podziel się swoją opinią
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Reklama
Reklama
Reklama
Bardzo ważny i ciekawy tekst, tylko mapa totalnie od czapy, bo to nie jest mapa Mazowsza, a województwa tzw. mazowieckiego, które z Mazowszem pokrywa się w 60%. Powiedzielibyście komuś wtedy, że Radom jest na Mazowszu, a Łomża na Podlasiu - zabiłby Was śmiechem. Autor publikacji tego nie wiedział, czy specjalnie robi ludziom wodę z mózgu?
to prawda, jeśli chodzi o historyczne Mazowsze, niemal całe trafiło do Prus (jako Prusy Południowe i Nowowschodnie) - w Austrii znalazła się tylko okolica Mińska Mazowieckiego.
Krytykantom polecam troszkę więcej wiedzy a mniej emocji. Granica przebiegała na terenie dzisiejszej Warszawy - stanowi do dziś granicę pomiędzy warszawskimi dzielnicami Wawer i Wesoła i dalej na północ aż do połączenia Bugu z Narwią. Radzymin, Karczew czy Garwolin leżą na Mazowszu czy sie to komuś podoba czy nie, a były zdecydowanie po austriackiej stronie.
Tylko mapa obecnego woj. mazowieckiego wprowadza zamieszanie, bo Radom czy Siedlce to nie są mazowieckie miasta, a brak w tym dzisiejszym "Mazowszu" Rawy Mazowieckiej czy Łomży.
